Антарктидада қазан көтеріп, ет асқан...

Қақаған Антарктидада ет асу екінің бірінің қолынан келмесе керек. Сондай жанның бірі – семейлік Орденбек Мазбаев. Қазақ географиялық қоғамының мүшесі 2011 жылы Жер шарының оңтүстік полюсі – Антарктидаға автомобильмен сапар шекті.
Экспедиция мүшелері әуелі Оңтүстік Африка Республикасының Кейптаун қала­сынан Антарктидаға ұшып барып, содан соң Новолазаревская стансысынан көзде­ген бағыттарына қарай үш автокөлікпен аттанған. Межелі жерге жеткеннен кейін елі­міздің көк байрағын тігіп, Әнұранымыз­ды әуелетті. Ең қызығы, 60 градустық са­қыл­даған аязда қазан көтеріп, қазақша ет асқан екен. Ұлттық тағамымыздан дәм тат­қан экспедиция құрамындағы Норве­гия, Польша, Германия, Ресей, Франция, Аме­рика, Малайзия елдерінің өкілдері де қа­қа­ған күн райында бұдан асқан дәмді та­мақ жоқ екендігіне көз жеткізіп, бір терлеп-тепшіп қалса керек.
– Антарктида әлі күнге дейін құпия ме­кен болып саналады. Қазақша ет асып, на­нын салып жесем қалай болады екен, ауа райымен сәйкес келе ме деп алаңдаушы едім. Енді өзіміздің ұлттық тағамның пай­да­сына шек келтірмеймін, – дейді Орден­бек Мазбаев. – Біздің тағам адамға күш-қуат беріп қана қоймай, жүйкеңді тыныш­тан­дыратын, таза ауада, қар мен мұздың ара­сында отырып жегенде болашаққа де­ген сенім ұялататын керемет пайдалы, ғажап тағам екендігін байқадым. Оның үс­ті­не, оны асып баптайтындай арамызда әйел болған жоқ. Қалай болғанда да сапа­ры­мыз сәтті өтті. Өйткені еттің құрамында қазы мен қартасы, жалы мен жаясы да бар еді.
Ғалымның айтуынша, экспедиция 25 күнге созылған. Әрине, осы уақыт іш­інде көрген қиындықтар да, қызықтар да – өз алдына бөлек әңгіме.
Орденбек МАЗБАЕВ, география ғылымының докторы:
– Біз бұл сапарға бір жарым жыл дайындалдық. Оңтүстік полюске сапар шегу, әрине, қызық әрі өте қиын шар­уа. Біз қауіп-қатерлермен бетпе-бет кел­дік. Айдалада байланыссыз қалу қаупі басымызға бірнеше рет төнді. Қараңғы түнде, айнала 47 градус аязда қарапа­йым күректің көмегімен жол аршуға тура келді. Антарктида бізді ая­ған жоқ. Біресе үстімізге адам айтқысыз таудай қар құлады, біресе өкпе қуырар жел тұрды. Тіпті бұл Антарктиданың ең ыстық жазы еді. Қысында жүру мүлде мүмкін емес, жазы – осы. Ауызсуға зар болған кездер ойымнан кетер емес. Көбіне мұз бен қарды ерітіп пайдалан­дық. Үнемі қозғалыста болғандықтан, минус 60 градус аязға да қарсы тұра ал­дық. Түн жүрдік пе, күн жүрдік пе, тәу­ліктерді шатастырған кездеріміз де болды.