Лепсіде бұғытас табылды

Ал­маты облы­сының Лепсі ауылын­дағы мәрмәр бағананы ауыл адамдары Әмір Темір кезеңінен қалған ортағасырлық мұра болуы мүмкін деген жорамал жасайды. Бұл тастың ресми табылған уақыты – 1991 жылдың жаз айы. Сол кездегі «Лепсі» кеңшарының егіс алқабынан табылған. Егіс даласында жұмыс істеп жүрген механизаторлардан көміліп жатқан көне гранит тасы туралы кездейсоқ естіген мектептің тарих пәнінің мұғалімі Мухарам Хайбулин оған жәдігер ретінде ешкім мән беріп қарамағандықтан, қазып алып, өзі тұратын Киров көшесіне әкеліп орнатқанын айтады.
Жалпы, бұл өлкенің әр тасы – тұнып тұрған тарих. Мұнда кезінде Шоқан Уә­ли­ханов, Петр Семенов-Тянь-Шанский се­кіл­ді атақты ғұламалардың ізі қалған. Ал аза­мат соғысы жылдарында ақтардың ат бай­ла­ған орны. Ақсақ Темірдің де бұл өлкені ай­налып өтпегені тарихтан белгілі. «Бұл XIII ғасырдың соңы – XIV ғасырдың ба­сын­да Ақсақ Темірдің тегеурінді кезеңінен жеткен жәдігер болуы мүмкін. Тастың бір жақ бетінде үш шеңбердің суреті қашалып салынған. Бұл үш шеңбер – жер, су, от – үш бірлік, яғни Әмір Темірдің белгісіне ұқсас», – деп болжайды тарихшы мұғалім.
Роза Бержанова, М.Тынышпаев атындағы тарихи-өлкетану мұражайының қызметкері:
– Бұл тас жөнінде Алматы мем­ле­­кет­т­ік университетінің ұстаз-ар­хео­лог ға­­лымдары К.Байпақовпен және А.Ма­­рьяшевпен хабарласқа­ны­мыз­да, олар оның бұғытас екенін айт­ты. Про­фес­сор К.Байпақовтың тү­сі­нік­темесінде біздің эрамызға дейінгі IV-II ғасырларға, яғни энеолит және қола дәуіріне тиесілі мұндай тастарда әдетте бұғының, қару-жа­рақтың суреті са­лы­натынын, бұл кө­не ескерткіштердің Сі­бір, Алтай жер­ле­рінде көп екендігін, Же­тісу өлкесінде де кез­десетінін тілге тиек етті. Сондықтан Леп­сідегі мәрмәр ба­ғана Әмір Темірге еш қатысы жоқ, бұ­ғытас деп танылып отыр.