Мұсылман зиратының қағидалары мен талаптары
1) Қабірлер тапталып, аяқасты болмауы үшін қоғамдық зиратты тұтас қоршаған абзал. Тұтас қоршалған зираттағы қабірлерді жеке-жеке етіп қоршау қажет емес. Егер қабірстан толықтай қоршалмаса, адам мен жануардың аяғына тапталмау үшін қабірді шариғат шеңберінде төртқұлақ етіп қоршауға рұқсат беріледі.
2) Қабір үстіне құрылыс нысандарын салуға шариғи тұрғыдан рұқсат жоқ. Сахаба Жәбирден жеткен хадисте: «Пайғамбарымыз (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын) қабірді көтеруден, үстіне отырудан, үстіне құрылыс салудан тыйды»[1], – деген. Егер қабір басына кесене салынып қойылса, оны бұзуға болмайды. Алайда кейбір ислам ғалымдарының пікірі бойынша, ғұлама-ғалымның, ел билеген хан-сұлтандардың, би-батырлардың кесенесін көтеруге рұқсат берілген[2].
3) Қабір басына белгі ретінде тас қоюға рұқсат етіледі. Пайғамбарымыз (Алланың оған салауаты мен сәлемі болсын) өзінің сүт бауыры Осман ибн Мазунды жерлеп болған соң, қабірін оңай тауып алу мақсатында үлкен бір тасты көтеріп әкеліп белгі үшін бас жағына қойған[3]. Алайда белгі ретінде қойылған құлпытасқа сурет салуға болмайды. Сондай-ақ құлпытасты мүсін бейнесінде ойып, пәнилік көріністерді білдіретін түрлі кейіптер жасауға тыйым салынады.
4) Тасқа мәйіттің аты-жөнін, туылған және дүниеден өткен күнін, датасын жазуға, сондай-ақ, ай белгісін қоюға рұқсат. Бірақ Құран аяттары аяқасты болып кетпес үшін құлпытасқа жазбаған жөн.
5) Бірізділік мақсатында қайтқан адамның қабірінің көлемі: ені 2,5 м, ұзындығы 3,5 метр болғаны жөн. Екі қабір арасы 1,5 метрден аспауы тиіс әрі әрқайсысы қатарлап рет-ретімен қойылуы қажет.
6) Қабірдің лақатын жабатын материалға күйдірілген кірпіш, қара қағаз, салафанды пайдаланбаған дұрыс. Қабірді жабу үшін табиғи материалдардан ағаш, тақтай, шыбық, плитаны пайдалануға болады.
7) Қабір айналасын тазалауға, түзетуге рұқсат. Ал оны жаңалауға, бояуға т.б. тыйым салынады.
8) Қабірдің топырағы түйенің өркешіндей биіктікте ғана жерден көтерілуі тиіс. Қабір тек қана өз топырағымен ғана көміледі. Сырттан басқа топырақ қосу, үстін тегістеп, цементпен құю немесе түрлi майлы нәрселер жағу – мәкрүһ.
9) Мұсылманның қабірі өзге дін өкілдері зиратымен араласпай, бөлек қазылуы тиіс.
