ПУШКИН ҚҰРАНҒА НЕГЕ ЕЛІКТЕДІ?

Бұл туралы жазбаған, зерттемеген жазушы аз. "Пушкин көп жасаса мұсылман болар еді" деп толғағандар да бар, - деп хабарлайды Alashainasy.kz тілшісі mazhab.kz-ке сілтеме жасап.

Орыстың аса көрнекті, әлемнің ұлы ақыны А.С.Пушкин: «Жетімді, Құранды сүй және оны барша жұртқа түсіндір!» - деп өсиет қалдырған.

Ол бүкіл адамзатқа таспих пен қылыш арқылы ант ете отырып «Құранды сүй!» деп бұйырған. Құран ғана бар жаратылыстың қайнар көзі деп білген.

Ақын неге осыншалықты Ислам әлеміне құмар болды? Неге Құранға ессіз ғашық болды?

Даңқты Ф. Достоевский ақынның мерейтойында «...Пушкиннің Ислам жайлы қалам тербеуінің себебі – оның үлкен сенімділігі мен қайраттылығынан деп білемін» деген екен.

Орыстың ұлы жазушысы Лев Толстойдың Исламды қабылдағанын естіген туысқандары онымен қарым-қатынастарын үзген, әріптестері, тіпті билік басындағылар оны төңкерісшіл, мылжың, пасыққа теңеп, адам қатарына қоспауға барынша күш салды.

Бұдан Пушкин де сырт қалмаған. Сынап, мінегендер де жетіп артылады. Бірақ Пушкин мойымаған. Қайта қайраттана түскен.

Пушкиннің Исламды мойындағанына куә болған К.Рылеев те: «Пушкин, сен өзіңнің Ислам жайлы жазған дүниелеріңмен бізден алшақтап бара жатқандайсың. Бірақ біз сені кешіруге дайынбыз. Сен біз үшін орыстың «Байроны» болып қала бермексің. Құдай үшін, сенің сүйікті Магаметің үшін ант етейін, кері қайт! Сен оған еліктеме! Сен егер білсең еді, мен сені қатты құрметтеймін, асқан данышпандығың үшін саған бас ием! Сау бол», - деп жазған. («К.Рылеевтың Пушкинге жазған хаты». 1825 жыл, 12 мамыр.)

Пушкин өзіне бағытталған теріс пікірлерге үнемі тойтарыс беріп отырыпты.

Мұсылман әлеміне, жалпы, шығыс дүниесіне ерекше ықыласпен қарап, оны жырға қосқан ақын «Құранға еліктеу» өлеңінің түсініктемесін өз қолымен жазып отырып: "Дінсіздер қасиетті кітапты көне мысалдар мен жаңа өтіріктердің құрандысы деп сандалады, ал өзім оған сенбеймін, бұл кітап ізет-үлфаттың тіл жетпес ұлы үлгісі" дегенді айтқан.

Ал біздің көбіміз мұсылман болсақта, кейде күпірлікке бой алдырып қоятынымыз қалай?

ҚҰРАНҒА ЕЛІКТЕУ

П.А.Осиповаға арналады

I

Ант етем дақ сан, жұп санмен,

Ант етем шолпан, қылышпен,

Ант етем кешкі құптанмен,

Ант етем жиһад ұрыспен:

Тастады деме далаға.

Кім еді сені кіргізген

Жан тыныш сая панаға,

Құтқарған қуғын-сүргіннен?

Мен емей, кім ол шөліңді

Жапанда сумен қандырған?

Мен емей, кім ол сөзіңді

Тыңдатып, жұртты нандырған?

Ақ жолға дүзеп бетіңді,

Абай бол жалған, жауызға,

Мүсірке сүйіп жетімді,

Құранды көпке уағызда.