Салауатты дұрыс жазып үйренейік ағайын

Салауатты толық айту жайында.

Дінімізде көптеген әдептер бар, баршамызда сол әдептерді ұстануымыз керек, яғни Сәләфус-солихиндерден болған ізгілеріміздің аттарын жазған кезде, толықтай жазуымыз керек! Олар дініміздің ұлы данышпандары, және олар үлкен құрметке лайықты.

Көптеген мұсылмандарда мынадай әдеттер бар, олар үшін дұғаны қысқартатын аббревиатуралар қолданады «Р.А.» және «А.С.».
Әлдеқайда оданда жаманырағы мынадай акронимді пайдаланып жазулары «С.А.С», Пайғамбарымыздың {сәлаллаһу әлейһим уәссәлям} аты аталған кезде. Жер бетіндегі ең зор адам, өте үлкен құрметке лайықты, жоғарыда қысқартылып жазылған аббревиатурға («С.А.С») қарағанда.

««Сәлаллаһу әлейһим уәссәлям» - оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын, деген сөздің орнына, Аббревиатурамен («С.А.С.», «Р.А.», «А.С.») жазу, ұнамсыз немесе жағымсыз болып табылады/мәкруһ».

[Ибн Салах, 189-б. «Тадрибу Рауи» 2/22 қараңыз.]

«Қаламының сиясын үнемдегісі келгедер, аббревиатураны қолданып, Пайғамбарымызға {оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын} салауатты қысқартып жазғандардың соңы, ауыртпалықты зардаптар болды».

[«Әл-Қаулюль Бадиъ», 494-б.]

Имам әс-Сүюти {Аллаһ оны рақым етсін} өз сөзінде: "Игілік пен салауат сөздерін бір әріп немесе екі әріп ретінде қысқартып, мысалыға: "С.А.У." сияқты белгілеу ұятты әрі айыпты жағдай. Керсінше, оны толығымен жазу қажет!

Сонымен қатар, алғаш салауатты "с.а.у." – деп, қысқартқан адамның қолы шабылғандығы жайында айтылған.

[«Тадриб ар – рауи», 2/77 қараңыз.]

Біздің заманымызда былай «сәлаллаһу әлейхим уәссәлям», «радыйяллаһу-анһу», «рахимахуллаһ» немесе «әлейһим сәләям» – деп жазу, көп уақытыңызбен және күш қуатыңызды алмайды. Болмаса пернетақтадан (клавиштер жүйесі) дайын атқарымын қолдануға болады, ең бастысы дұрыс қалпында толық жазу.

«Хадис ғалымдары, кітап жазушыларын «сәлаллаһу әлейхим уәссәлям» - сөзін, толықтай жазуға үндеу білдірді, әрі ауызша айтып тұру қажет, жазғандарын».

[«Тадрибу Рауи», 2/20, «Әл-Қаулюль Бадиъ», 495-б.]

Авторлар бұл акронимдерді қысқартып немесе толықтай жазса егер, онда оқушы адамда сол жазылған акронимді, толықтай болмаса қысқартып оқйды, жазушының жазғанына ілесе отырып.

Үлкен сауап.

Әйгілі Табиғин (сахабаларды көрген мұсылмандар!), Жаъғфар ас-Садиқ {Аллаһ оны рақым етсін} айтады:

«Қағаздың сиясы кепкенше «Аллаһ оны рақым етсін», немесе «оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын» деп жазғандарға періштелер салауат айтып тұрады».

[Ибн Қайим «Джиляуль Афхам», 56-б. «Әл-Қаулюль Бадиъ», 484-б. «Тадрибу Рауи», 2/19.]

Көрнекті муджахид Суфьян ас-Саури {Аллаһ оны рақым етсін}, былай деп айтады:

«Айтарлықтай хадис жеткізушілер, олар өздеріне береке мен марқабатқа бөленіп тұрады, «Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын оған» – деген сөйлем, қағазда жазылып қалғана дейін».

[«Әл-Қаулюль Бадиъ», 485-б.]

Олардың арасында мынадай жағдай болды:

Алляма Мунзираның ұлы шейх Мухаммад ибн Мунзир {Аллаһ оны рақым етсін}, әкесі қаза болып бұл дүниеден өтіп кеткеннен кейін, ол әкесін түсінде көріп, былай деп айтады:

«Мен жәннатқа кірдім және Пайғамбарымыздың {оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын} қолын алып, оны сүйдім (құрмет белгісі үшін!). Ол маған айтты: «Кімде-кім өзінің қолымен «Аллаһ елшісі оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын» деп жазсы, онда ол менімен бірге жәнната болады»».

Алляма Сахауи {Аллаһ оны рақым етсін} айтады: «Бұл хабар бізге сенімді тізбекпен жетті. Біздер Аллаһ Тағаланың Мейрімділігіне үміт етеміз, бұның себебімен Ол (Аллаһ), біздерді сыйяпат ететініне».

[«Әл-Қаулюль Бадиъ», 487-б.]

Әмин.

Әл-Хаттиб әл-Бағдади {Аллаһ оны рақым етсін}, сондай ұқсас хабар жеткізді, осы түске қатысты.

[«Әл-Джмаиу ли Ахляки Рауи», 1/420-423.]

Тағыда бір ескерту.

Пайғамбарымыздың {оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын} аты аталған кезде, біздердің кейбіреулерімізде кейде мынадай әдеттер болады жазатын «әлейхи сәлям/сәлем болсын оған» деген.
Ғалымдарымыз айтады, бұндай әдет болу жақсы нәрсе емес!

[«Фатхуль Муғис»; сілтеме «Әл-Қаулюль Бадиъ», 158-б.]

Шынында негізі Ибн Салах және имам ән-Нәуәуи {Аллаһ оларға рақым етсін}, бұлай жазу ұнамсыз немесе жағымсыз/мәкрух болып табылатындығы жайында хабар жеткізді.

[«Муқаддима ибн Салах», 189-190 б. «Шарх сахих Мүслим», 2-б. Және «Тадриб уа Такриб», 2/22.]

Және бұған тағы мына сөзде қатысты болып табылады: «әлейхи салят/салауат болсын». Бұның себебі, біздерге Құранда екеуін бірге сұрап жазу керек:

«Расында Аллаһ және Оның періштелері оған салауат айтады. Әй Мүміндер! Оған салауат және ықыласпен сәлем келтіріңдер».
[Құран 33-сүре, 56-аят.]

Салауатты толық айтып және жазуды әдетке айналдырайық бауырлар, еш қысқартусыз, біз өзіміздің сүйікті де ардақты пайғамбарымызды {оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын}, еске алып отырамыз.

Белгілер:

{сәлаллаһу әлейхим уәссәлям}/{оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын} – Пайғамбарымыздың ﷺ аты жазылғанда, солай жазылып айтылуы керек.

{радыйяллаһу-анһу}/{Аллаһ оған разы болсын} – Пайғамбармыздың

{оған Аллаһтың игілігі мен сәлемі болсын} – сахабаларының аты жазылған кезде.

{рахимахуллаһ}/{Аллаһ оны рақым етсін} – Ислам ғалымдардың, ізгі тақулардың Аллаһты таныған.

{әлейхим сәләм}/{Аллаһтың сәлемі болсын оған} – басқа Пайғамбарлардың {Аллаһтың сәлемі болсын оған} аты аталған кезде.

taalib.ru