Шиваның қанша қолы бар?

Әдетте үнділердің тас мүсіндегі құдайларының қолдары көп болады, бұл ненің символы?
Арман ЖАРБОЛОВ, Семей

Иә, үнді құдайлары қай кейіпте тұрса да, бірнеше қолмен бейнеленеді. Мәдениет­танушылардың айтуынша, оның мағынасы «Құдайдың бір мезетте көптеген істерді қа­тар атқара беретіндігін» білдіреді. Үнділер оның басқа да философиялық астарын бай­қайды. Мысалы, Шиваның қос қолы өлім мен өмірдің тепе-теңдігін суреттесе, келесі бір қос қолы – зұлымдық пен мейірімнің, ен­дігісі жал­пы мен жалқының белгісін бере­ді делі­неді. Оның астарлы мағынасы тек қолдарында ғана емес. Шива мүсінінің үш көзі бар, оның біреуі – өткен шақты, екіншісі – осы шақты, соңғысы болашақты, немесе ас­пан, жер және жер астын, бір мезетте кө­ріп тұрады деген мағына береді. Ал кейбір мү­сіндердегі үш басы: құдіреттілігін, ашу мен нәпсіге берілмейтіндігін және мәңгі ме­йірім­ді екенін ескертіп тұратындай. Бірақ үн­ділер, шындығына келгенде, құдайдың мұн­дай астарлы «бастарының» саны шексіз деп сенеді.