Қазақ жерінің хикметтері
Қалмақ қырылған обада жатқан Жабағы батыр
Қостанай өлкесінде Аят деген өзен бар. «Әйет деген кісінің құрметіне қойылған» деседі жұрт. Міне, кезінде осы Аяттың маңынан өткен кез келген керуен немесе жолаушы міндетті түрде өзеннің басына түнеген екен.
Қазақтың пірі болған Марал баба
Ұлан-байтақ даламыздың сынық сүйем жері біз үшін ұлық көрінеді. Арғы-бергі қиырына ат арытып зорға жететін қазақ жерінде талай жақсы мен жайсаң ғұмыр кешті.
Қарлаг – қасірет аймағы
...Көкөзектің бойындағы таспен өрілген молалар айналасы бірер аптада тып-типыл болды. Жалғыз Көкөзек қолатындағы ғана емес, Қарабас стансысы маңындағы, Інжіл ауылы тұсындағы, қазақ мекен еткен сай-саладағы тас молалардың барлығының қабырғасы құлатылып,
Діңгекте талай сыр бар ашылмаған
Алматы облысы Ақсу ауданында Діңгек дейтін ауыл бар. Нақтырақ айтқанда, Кеңес Одағы кезінде осылай аталған. Кейіннен елді мекенге осы ауылдың тумасы, Кеңес Одағының Батыры, 28 панфиловшылардың бірі Нұрсұлтан Есеболатовтың есімі берілді.
Қытай жазбаларында кездесетін Жетіасар қаласының қадіріне жете алдық па?
Сыр өңірі ежелгі заманнан өркениет ордасы болып келді. Оған дәлел боларлық деректер аз емес. Сан алуан тарихи құжаттар солай деп сөйлейді. Дария бойында көптеген көне қалалар болған.
Қарқаралы – қиқулының қырық бөрісі
Қазақстанның жағырафиялық картасын алдыңызға жайып тастасаңыз, осы картаның шығысқа жақындау, Арқаның сары, қызғылт бояумен көмкерілген ұсақ шоқылары бейнеленген бір тұсынан ерекше қанық жасыл сырға малынған аймақты байқайсыз.
Сайрамға тиесілі тас бағаналар түгенделе ме?
«Тарихы тасқа басылды» деген сөз қазақта тегін айтылмаған. Біздің ежелгі тарихымыздың «тірі» куәгерлерінің бірі тас екеніне ешкім дау туғыза алмаса керек. Белгітас, құлпытас, балбалтас, таңбалытас деген секілді тасқа қатысты сөз
Балқаш көлі Балқия қыздың көз жасы ма?
Балқаш көлінің күнбатыс жағын мекендеген ертеректегі жұрт бұл айдынды «Ақ теңіз» деп атаған. Ал шығыстағы жұрт «Жұмбақ көл» атандырыпты.
Сырға толы Сығанақ құпиясы әлі ашылмай келеді
Қарт Қаратау қойнауына қоныс тепкен көне Сығанақ қазақ мемлекетінің алғашқы астанасы болған. Оны тарихпен таныс көзі ­қа­­рақты көпшілік жақсы біледі. Тағы да бір айта кетерлігі, бұл шаһар Ақорданың аста­на­сы атанған.
Бізге жеткен Баянаула аңыздары
Баянаула! Бұл өлкенің таңдай қақтырар сұлулығын көрген адам баласы Жаратқанның мейірімі тек қана осы өңірге түскен екен деген ойға берілері хақ. Адам қолымен қалағандай қабат-қабат тастарының өзі-ақ ертегілер еліне жетелегендей. Міне, осы өлкені отанды
Аққуға айналған Бегім ана
Сыр жерінде «Бегім ана мұнарасы» деген көне ескерткіш бар. Жергілікті жұрт онда арнайы ат шалдырып жатады. Ескі заманның көзіндей болған аталмыш мұра қаншама ғасырдан бері елдің елеулі орнына айналды.
Дертке дауа сыйлаған Әлжан сорды білесіз бе?
Жаздың ең ыстық шілде-тамыз айларын батысқазақстандықтар кейде «тұз айы» деп те атайды. Бұл – тұзға, яғни тұзды сордың шипалы қара балшығына «түсіп», емделетін уақыт. Емдік балшықтың қасиеті жөнінде біздің ата-бабамыз ерте
Асанқайғының бейіті қайда?
Сырдың бойында Оқшы ата қорымы деген жер бар. Бұл мекен Шиелі ауданының аумағында қоныс тепкен. Шығыс пен батыстың арасын жалғайтын күре жолдың бойында жатыр. Сол орында жеті әулие мәңгілік мекенін тапқан. Онда зиярат етіп барған адам Асан ата кесенесі де
Алты мың мұсылман шейіт болған Мың шейіт мекені
Оңтүстік Қазақстан облысына қарасты Төлеби ауданындағы Қасқасу ауылының маңындағы Мың шейіт атты әулиелі мекен жайлы аңыз көп. Көнеден жеткен аңыздардың бір парасына құлақ түрсек, хазіреті Осман Зунираинның ұлы Шахи Жалил Түркістан аймағына ислам дінін та
Ғаламаты көп қасиетті Ғайыперен қырық шілтен
Әрбір тасын қозғасаң тарих болып сөйлейтін оңтүстік өңірінде қасиетті орындар, әулиелі мекендер көптеп саналады. Соның бірі «Ғайыперен қырық шілтен» әулие жайлы жиі естігенімізбен, нақты тарихын біле бермейді екенбіз.
Сыры жұмбақ Бөрітостағанды айдалаға кім тастаған?
«Тарбағатайдың әр тауы, әр сайы аңызға толы, ашылмаған сыр бүгіп жатыр» деп мақтан тұтады тарбағатайлықтар өз өңірлерін.
Бармысың, кісікиік бауырым?
Қар адамын біреулер «бар» десе, енді біреулер «бос сандырақ» дейді. Кейбір шетелдік білгірлер ол туралы фильмдер де түсірген. Қазақ оны кісікиік деп атайды. Сонда оның бар болғаны ғой...
Әлемдік рекорд жаңартқан Қоңыраттың ақбидайы мен қожа-бидайы қайда кетті?
Кезінде буряттың белгілі агрохимигі, академик Дмитрий Прянишников таңғалып, тамсанып отырып жазған Қоңыраттың (қазіргі Қарағанды облысының Ақтоғай ауданының бұрынғы атауы) ақбидайы мен қожа-бидайы туралы біз не білеміз?
Сырдың соңғы жолбарысы
Қазіргі күні қоршаған ортасы сүреңсіз тартқан Сыр өлкесінің кезінде шұрайлы өңір болғанына ешкім сенбес.
Қатынқамал құпиясын кім ашады?
Ұлан-байтақ даланың оңтүстік өңірінде ұзыннан ұзақ созылып жатқан қарт Қаратау қойнауында қаншама құпия бар.