Келешек көкжиек – көппартиялы Парламентте

Сайлау - демократияның аса маңызды нышаны. Сайлау құқығы – мемлекетіміздің болашақ дамуын айқындауға мүмкіндік беретін әрқайсысымыздың айрықша мәртебеміз. Осы ретте америкалық сарапшы Джордж Уиллдің: «Дауыс беру оқиғалар барысын анықтамайды, дауыс беру оқиғалар барысын дәл кімнің айқындайтынын шешеді» деген қанатты сөзі ойға оралады. Әрбір дауыс көзге елеусіз болғанымен, елімізде 9 миллионнан астам сайлаушы барын ескерсек, бұл мемлекеттің тағдырын шешетін аса маңызды таңдау, келешек бетбұрысты бағдарлайтын саяси науқан екенін түйсіне түсеміз. Бұл сайлау – бір емес, екі бірдей өкілді билікті сайлау: Парламент Мәжілісі және мәслихаттар депутаттарын сайлау науқаны. Қалың сайлаушы пропорционалды сайлау бойынша Парламент Мәжілісіне сайланатын саяси партиялар көппартиялық Парламентті қалыптастырады деген сенім артып отыр. Өйткені көппартиялы Парламент тұтас елдегі саяси жаңғырудың басы, әр алуан көзқарастардың алаңы болмақ. Әрине, бұл үшін әрбір сайлаушының саяси белсенділігі, азаматтық ұстанымы қажет. Сондықтан да мемлекетіміздің қоғам, мәдениет, өнер қайраткерлері барлық сайлаушыларды саяси таңдауын жасауға, өзі қалаған партияға дауыс беруге, елдің болашағын айқындауға атсалысуға шақырады. Ендеше, өз келешегіміз үшін таңдау жасаудан қалыс қалмайық, Алаш жұрты!

Бибігүл ТӨЛЕГЕНОВА, КСРО Халық әртісі, Социалистік Еңбек Ері, Мемлекеттік сыйлықтардың лауреаты:
Сайлау күні – мен үшін мереке

– Біз кезінде бодан мемлекет болдық. Сол ке­зеңдерде сайлау учаскелерін ат-арба, ат-ша­на­мен аралап жү­ріп, концерттер қойып, сай­лау­дан қал­май­тын едік. Ол кездегі сайлаумен қа­зіргі егемен елі­міз­дегі саяси науқандарды салыстыруға да келмейді. Өз еліңнің мемлекеттік саясатына араласуға тікелей мүмкіндік алу – үлкен бақыт. Саясатқа қарапайым азаматтар тікелей қатысатын күн. Осы бақытты хал­қы­мыз, әсіресе жастар жан-тәнімен сезінсе екен деймін. Біз бүгінгі бейбіт күнге жет­кенімізді саралай келіп, болашағымыз үшін дауыс беруіміз қажет. Сайлау күні – мен үшін мереке, мән-маңызы өте жоғары. Өзім ертеңгі күнді асыға күтіп отырмын. Және бар­ша қазақстандықтарды сайлауға қаты­су­ға шақырамын.

Тұңғышбай ЖАМАНҚҰЛОВ, Қазақстан Республикасының Халық әртісі, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты:
Сайлаудан кейін оң өзгерістер жүзеге асады деген үміттемін

– Сайлау – мем­лекеттік дең­гейдегі маңызы зор, үлкен қо­ғам­дық оқиға. Кез келген адам осы мемлекеттің аза­маты, қо­ғам­ның мүшесі бол­ғаннан кейін, бұ­ған бей-жай қа­ра­мау керек. Өз мемлекетіңде, өмір сүріп отырған қоғамда болып жатқан саяси жағдайлардың бә­рін­де өзімнің азаматтық парызымды орын­дау­ға мін­дет­ті­мін деп санаймын. Сондықтан осы ел үшін маңызды сайлауға дауыс беруге ба­рамын. Мен де бір партияның белсенді мү­шесі ретінде өзге азаматтарды сайлауға қаты­суға үгіттеймін, дауыс беруге шақы­ра­мын.
Парламентте елдің жағдайын жақсы білетін, қоғамдағы өзекті мәселелерді көтеретін батыл, қарымды азаматтар керек. Проблемалар жоқ емес, бар. Мә­се­лен, өнер саласындағы мәселелер бар­шылық. Ел таңдаған депутаттар халықтың игілігіне, мемлекеттің мүддесіне жұмыс істеуі керек. Сондықтан Парламент және мәс­лихат сайлауынан кейін елімізде оң өзгерістер жүзеге асады деген үміттемін.

Алтынбек ҚОРАЗБАЕВ, Қазақстан Республикасының Халық әртісі, композитор, «Қазақконцерт» өнер бірлестігінің директоры:
Еліміздің болашағы мен ұрпағымыздың келешегі үшін таңдау жасауымыз керек

– Бұл сайлау – түсіне білген әр­бір адам үшін елі­міздегі ірі сая­си науқан. Конс­ти­туциямыз әр­бір азаматқа сая­­си таңдау мүм­­кіндігін бе­реді. Сол құ­қы­ғымызды пай­да­лана отырып, елі­­міздің бола­ша­ғы мен ұр­пағымыздың келешегі үшін таңдау жа­сауымыз керек. Биылғы сайлауға қатысып жатқан саяси партиялардың барлығы да осы жерді сақтай отырып, елді дамытуды көздейді деп ойлаймын. Барлық саяси партия белсенді. Олар сай­лау­шылармен емін-еркін кездесулер ұйым­дастырып, бағ­дарламаларын халыққа таныстырып жатыр. Бұл да біздің де­мо­кра­тиялық жолмен келе жатқанымызды аңғартса керек. Біздің таңдауымыз арқылы Парламентке барған депутаттар біздің құқықтық жүйемізді реттеп, тиімді заңдармен қамтамасыз етіп отырса, одан артық не керек бізге? Сондықтан халық болып бірлігімізді, елдігімізді көрсетуіміз қажет.

Айман МҰСАҚОЖАЕВА, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты:
Тұрақты еліміздің берекелі өмірі үшін өз таңдауымызды жасап, дауыс берейік, ағайын!

– Мен алдағы өтетін сайлауға міндетті түрде қа­тысып, өз дау­сымды беремін. Се­бе­бі бұл мен үшін және елім­нің келешегі үшін маңызды. Осы орай­да әрбір қазақ­стандық бұл сайлауға қа­ты­сып, өз­де­рі­нің таң­дауын жасаса екен дей­мін. Өйткені біз үшін еліміздегі орын алып жатқан кез келген сая­си болсын, әлеуметтік болсын, эко­но­микалық болсын өзгерістер наза­ры­мыздан тыс қалмауы тиіс. Біз Қазақстанның азаматы бол­ғандықтан, Тәуелсіз еліміздің өсіп-өр­кендеуі үшін, болашағымыздың жарқын болуы үшін Пар­ламент сайлауына қатысып, өз дау­сымызды беріп, мемлекетке үлес қо­суымыз керек. Халыққа, ең бірінші, не ке­рек, әрине, тыныштық, жайлы өмір, тұ­рақ­ты жұ­мыс қажет. Қазақстанда қазір осының бар­­лығы бар. Ынтымағы берік елдің іргесі әр­қашан бүтін болады. Сон­дықтан тұрақты елі­міздің берекелі өмірі үшін өз таң­дауы­мызды жасап, дауыс берейік, ағайын.

Бағдат СӘМЕДИНОВА, Қазақстанның еңбек сіңірген әртісі:
Ел қалаулысы деген атқа лайық азаматқа дауыс беремін

– Парламент Мәжілісі мен мәсли­хат­та­р­ға депутаттарды сайлау – еліміз үшін аса ма­ңыз­ды саяси науқан. Сондай-ақ сай­лау – ел тағ­дырын сара­лай­тын аса жауапты іс. Оған байып­пен қарап, оны абыроймен атқару әрбір қазақстандықтың міндеті деп білемін. Ел қалаулыларын дұрыс таңдау арқылы біз Қазақстанның болашағы мен халықтың ертеңгі тағдырын шешуге ат­са­лысатынымыз сөзсіз.
Егер біз, яғни халық, сайлауға бей-жай қа­рап, енжарлық танытсақ, депу­тат­тар қата­ры­на өзгенің емес, өз қамын кө­бірек ой­лай­­тындар өтіп кетуі әбден мүм­кін. Сон­дық­тан да мен өз басым сайлауға міндетті түрде барамын. Және ел қа­лау­лысы деген атқа лайық азаматқа дауыс беремін.
Сайлау әділ өтпейді деп айта ал­май­мын, бірақ егер халық бірауыздан қатыс­паса, еліміздің, жеріміздің көркеюіне, халықтың әлеуметтік жағдайын жақ­сар­туға мүдделі жандардың жолы жабылып, керісінше, тек қара көбейтіп жүргендердің бағын жағып береміз.
Еліміздің, жеріміздің саяси болсын, эко­номикалық болсын және әлеуметтік, мә­дени өмірі – сайып келгенде ел қа­лау­лыларының қолында. Ал тағ­ды­ры­мыз­ды сенім­ді қолға тапсыруымыз үшін, ең бас­тысы, сайлауға бірауыздан қатысуымыз керек.

Ахметжан ҚАДЫРОВ, Қазақстан Республикасының еңбек сіңірген қайраткері:
Көппартиялық-демократиялық жаңарудың белгісі

– Қазақстан үшін аса маңызды, ха­лық толқып күт­кен «Сайлау – 2012»-нің мә­ре­сіне жетер күн де келіп қалды. Бұл сайлаудың көп­партиялы түр­де өтуінің өзі Қазақстанның демократиялық жаңаруының белгісі емес пе? Негізі, мен сайлауды қан жүгірту деп түсінген болар едім. Бұрынғы құрам қалай жұмыс істеді, ол – өз алдына бөлек әңгіме. Тек айтарым, шешуші сәт­терде кімнің кім екені білініп қалып жатты. Былайша айт­қан­да, патриот жандар аз болған жоқ. Енді сондай елі үшін емі­реніп тұратын, рухы биік азаматтар қатарының бұдан көп болғанын қа­лайды екенбіз, онда сайлаудан қал­майық. Жұрт­шы­лыққа айтарым – осы. Біз, аға буын, көпті көргенбіз. Сол себепті де өзі­мізден кейінгілерге үлгі көрсеткеніміз жөн.
Балаларымыздың болашағы мен бейбіт өмірі үшін біз жауаптымыз. Былайша айтқанда, еліміздің, жеріміздің тыныштығы мен оның тұрақтылығы саясатында да де­пу­таттардың аса сауатты болғандары аса қажет. Мен бірінші кезекте сайлауға осы үшін қатысамын.
Сайлауға тағы не үшін қатысамын? Ел қа­лаулыларын дұрыс таңдау – өзіміздің қолымызда. Сүзгіден өтіп кеткендерді кеш сынап-мінегенше, сайлауға бір кісідей қатысып, сайдың тасындай аза­мат­та­ры­мызды бүгін іріктеп алайық. Сонда ертеңіміз үшін алаңдамайтын боламыз.

Талғат ТЕМЕНОВ, Қазақстан Республикасының Халық әртісі, режиссер:
Жаңа Парламенттен үміт күтеміз

– Назым Хик­мет­тің «Мен жанбасам жа­лындап, сен жан­ба­саң жалындап, біз жан­­басақ жалындап, кім жа­нады жалындап?!» деген өлеңі бар. Сол сияқты «мен бермесем дауыс­ты, сен бер­ме­сең дауыс­ты, біз бер­месек дауысты, кім бе­реді дауысты?» Бұл тұрғыдан келгенде Тәуелсіздігіміздің 20 жылдығы болған кезде біздің дауысымыз арқылы ғана Пар­ламент сайланады. Бұл Пар­ламент сайлауы бұрын­ғыл­­ардан ерек­ше. Осы жолы біз алғаш рет қоспартиялы немесе көппар­тия­лы Пар­ла­ментті жос­пар­лап отырмыз. Демек, бұл – біздің мем­ле­ке­ті­міз­дің де­мо­кра­тиялық жолға түскендігінің нық белгісі. Әрине, «Көш жүре түзеледі» дей­ді. Бәлкім, бұл партиялар бір-бірін қай­талауы, то­лық­тыруы мүмкін не бір-бі­рі­нен асып тү­сетін, не болмаса, екі түрлі жол­­ды таң­дай­тын партия болуы мүм­кін. Бірақ мұның бәрі – ел үшін, халық үшін, адам үшін, адам­гер­шілікті қадір тұтатын қоғам үшін жасалатын қадам. Біз ХХІ ғасырда өмір сүре­тіндіктен, жаңа ғасырдағы жаңа Пар­ла­ментті сай­лай­мыз. Бұл Парламентке артатын үмітіміз де зор. Көптен көкейімізде жүрген көп сұрақ­т­ың шешуін табатын, осы уақытқа дейін қордаланып келген түйін­дер­ді ше­шетін Парламент болады деп үміт артамыз.
Сол тұрғыдан келгенде, біздің алдағы сай­лауға бара­тынымыз хақ. Өз басым қайт­кенде де барамын. Өйткені өзім де, от­ба­сым да үлкен үміт артып отырмыз. Тек үміт қана, арман ғана алға жетелейді. Біздің арман-үмітіміз осы Парламентке бай­­ла­нысты. Елдің қамын ойлайтын, елі­міздің, же­ріміздің тағдырына алаңдайтын, халықт­ың тағдырына жаны аши­тын ақылды да аяулы Парламент болады деп үміт­тенеміз. Біз сол үшін сайлауға барамыз, сол үшін дауыс береміз.

Несіпбек АЙТҰЛЫ, ақын:
Парламентте партия неғұрлым көп болса, соғұрлым әділдік болады деген сенімдемін

– Тәуелсіздік маған сайлау құ­қы­ғын беріп отыр. Сондықтан да мен сайлауға біреу үшін емес, өзім үшін ба­ра­мын. Парламент – мем­ле­ке­тім­нің бола­ша­ғын, бала-ша­ғам­ның тағ­ды­рын айқын­дай­тын орган. Сондықтан мен сайлау дегенде сергек болуым керек. Сайлау – үлкен әрі маңызды шара. Былайша айтқанда, мем­ле­кетті басқарудың ең негізгі кілті. Ал оған қатыспай, тыс қалатын болсам, онда ол Тәуел­сіз Қазақстан Республикасының аза­маты деген атағыма үлкен сын болмай ма? Сол себепті сайлауға міндетті түрде ба­ра­мын. Ал кімге, қай партияға дауыс беру – әркімнің өз еркінде.
Бұл сайлаудан мен үлкен серпіліс күтемін. Алдағы сайлаудан кейін халықтың осы күнге дейін шешілмей, қордаланып кел­ген мәселелері шешіледі деп үміт­тенемін. Бұл сайлаудан мен әділдік күтемін. Партиялардың ішінде де мемлекетті ой­лай­тын азаматтар өтсе екен деп ойлаймын. Кездейсоқ адамдар өтпесе екен деп тілей­мін. Өйткені депутаттарды сайлап, тағ­ды­рым­ды сеніп тапсырғаннан кейін, ол депу­таттардың деңгейі менен биік болуы тиіс. Мемлекеттік, ұлттық деңгейде ойлай ала­тын азаматтар болуы қажет. Бізге олар елді да­мытатындай, тыныштыққа ұйытқы бола­тын­дай, елдің қауіпсіздігіне сенім арта­тын­дай, болашағыма, тұрмыс-тіршілігіме кең жол ашатындай, халық қысылмайтындай, алаңсыз ғұмыр кешетіндей жағдай жасау қажет. Елімізді халық пен биліктің арасында ешқашан сызат түсірмей, халық пен билік қоян-қолтық жұмыс істейтіндей деңгейге жеткізсе екен деймін. Оның ішінде ұлттық мәселелерге, мемлекеттік тілге ден қойса демекпін.
Сондай-ақ Парламентте партия не­ғұр­лым көп болса, соғұрлым әділдік болады деген сенімдемін. Жалғыз партия билеген елді коммунистік партияның тұсында көр­дік қой. Сондықтан депутаттар әр партиядан сай­ланатын болса, әртүрлі көзқарас бо­ла­ды. Бұл жағдайда шындық та салтанат құ­ра­ды.

Есмұқан ОБАЕВ, Қазақстанның Халық әртісі:
Таңдауымыз ел ертеңі үшін жасалатын үлкен шешім болмақ

– Қазақстан – бейбітшілік пен достық бесігінде тербелген Тәуелсіз мемлекет. Мына нарықтық кезеңде еліміздегі ты­ныш­тық, бейбітшілік секілді құндылықтардың жо­ғары бағаланғаны мені қатты қуантады. Шәкірттеріме де осы құндылықтардың маңызын әрдайым айтып отырамын. Енді алдағы өткелі тұрған сайлауға келетін болсақ, бұл – біз үшін өте маңызды таңдау. Еліміздің болашағы үшін өз даусымызды береміз. Бұл – менің өмірімде ерекше орын алатын елеулі оқиға. Жұртшылық елдің келешегі үшін, ұрпағымыздың болашағы үшін міндетті түрде сайлауға қатысып, өз таңдауын жасауы тиіс. Өйткені бұл еліміздің ертеңі үшін жасалынып отырған үлкен шешім болмақ. Мен бұған дейінгі сайлаудың ешқайсысынан қалып көрген емеспін. Бұл жолы да сайлауға Обаевтар әулеті түгел қатысып, өз дауыстарын беретін болады. Сондықтан мен барша халықты сайлауға қатысып, өз таңдауын жасауға шақырамын.

Азамат ЖЫЛТЫРКӨЗОВ, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері:
Сайлау – мен үшін, әрбір қазақстандық үшін маңызды шара

– Сайлау – мен үшін маңызды шара. Жалпы, бұл әрбір қазақстандық үшін маңызы үлкен шара деп есептеймін. Өйткені Тәуелсіз елімізде бүкілхалықтық сайлау өткізіп, әрбір қазақстандықтың көкейіндегісін жеткізе алатын тұлғалардың Мәжілістен орын алып, елдегі қордаланған мәселелерге атсалысуы, мемлекетіміздің аяғынан нық тұруы үшін жасалып жатқан әрекет. Сайлау қазақстандықтардың ертеңі үшін өткізілуде. Сондықтан Тәуелсіз елдің азат азаматы ретінде әрбіріміз бұл сайлау үшін жауаптымыз. Атсалысуға міндеттіміз. Өз басым еліміздің ертеңі үшін сайлауға қатысуды міндетім санаймын. Сондай-ақ бұл жолғы сайлаудың бұрынғы сайлаудан жөні бөлек. Биылғы жылғы сайлаудың көппартиялы түрде өтуінің өзі еліміздің демократиялық жаңаруының үлгісі деп білемін. Ендеше, бүкіл қазақстандықтар сайлауға бір кісідей қатысып, өз бағыттарын айқындап дауыс берсе, нұр үстіне нұр болар еді.