Қорғаныс қолбасшысының жығасы неге қисайды?

Қазақстанның алтыншы премьер-министрі болған, алтыншы қорғаныс министрі қызметін атқарған Даниал Ахметов отставкаға кетті. Ел тарихында Үкіметті ең ұзақ басқара алған азаматтық қорғаныс министрі Даниал Ахметовке ведомствоның шаруасын дөңгелетіп әкету тым ауыр соққанға ұқсайды. Қызметтен кеткен министрдің артында айқай-шу қалды. Қорғаныс министрінің міндетін уақытша атқару қорғаныс министрінің бірінші орынбасары – Штаб бастықтары комитетінің төрағасы Мұхтар Алтынбаевқа жүктелді. Жұртқа айбар болар қорғанысымыздың өз ішінен күйреп, жемқорлықтың құрсауында қалатыны өкінішті жайт.
Баһадүр бабаларымыз үшін соғыста ерлікпен өлу – арман, қартайып өлу – қорлық. Баяғыда Олжабай батыр қартай­ған шағында қатты өкініп, «Қап, қойдың құмалағындай қорғасын бұйырмай, қа­ғындыдан өлдім-ау» деп, бармағын шай­нап жұлып тастаған екен дейді.
«Дулығамның төбесі,
Туған айдай болмаса
Батыршылық сүрмен-ді...» деп Шал­киіз жырау жырлағандай, Отаны үшін, кін­дігінен өрбитін ұрпағы үшін жанын пида етер бағзы батырлық дәстүр қазіргі әскеріміздің бойынан бұл-бұл ұшқандай. Қазақтың қолбасшыларын сонадайдан қос жығасынан айыратын. Жасанған жау­дан жеңілгенді «жығасы қисайып қалып­ты» дейтін. Сол сияқты қазіргі әскеріміз елін, жерін аңдыған жаудан қорғамақ тү­гіл, айдың күні аманда құлқынды жай­лаған жемқорлықтан «жығамыз қисайып» қалған жоқ па? Қазақстанның әскери бюд­жеті жыл сайын ұлғайғанымен, қор­ғаныс саласында жемқорлықтың көбесі сөгілмек түгіл, жемсауы торсиып барады. Бұған соңғы кездегі әскердегі жемқорлық фактілері дәлел. Ақмола әскери гарнизон сотының санкциясымен қорғаныс минист­рі­нің орынбасары Қажымұрат Маерманов сәуір айының 10-ы күні қамауға алынып, оған «82 миллион АҚШ доллары көле­мін­дегі республикалық бюджет қаржысын тиім­сіз жұмсаған» деген айып тағылған бо­латын. Оның ІМІ және Soltam Systems из­раильдік әскери кәсіпорындарының мүд­десін көздеп келген Борис Шейнк­ман­ның ісі бойынша ұсталып, Израильмен ара­да 2006 жылы жасалған қару-жарақ келісіміне қатысты заңбұзушылықтарға қатысы бар деген айыппен тергеліп жатыр. Ол кезінде біздікі деп мақтан еткен «Най­за», «Семсер» мен «Айбат» артиллерия жүйесін қайта жаңғыртуға бөлінген қар­жыға израильдік компаниядан заманауи техниканың орнына ескі қару-жарақ ал­ған болып шықты. Олардың 80 пайызы пайдаланбай жатып істен шыққан. Мас­қара болғанда, әлгі қарулар тексеру кезін­де атылмай қалған көрінеді. Сөйтіп, ҰҚК вице-министр Қажымұрат Маермановтың қатысуымен жалпы құны 190 миллион долларлық үш артиллериялық жүйені іске қоспай тұрып, келісімшарттарға қол қойы­лып кеткенін анықтады. Тергеулер бары­сында бұл сома асырылып бағаланған, ал артиллериялық жүйелер құрастыру кезе­ңінде ғана тұр. Қамауда жатқан Маер­ма­нов кеңсе қайшысымен өзіне қол жұм­са­мақ болған. Елбасы Нұрсұлтан На­зар­баевтың төрағалық етуімен 7 сәуір­де өткен Қауіпсіздік кеңесінде кері кеткен қорғаныс саласы сынға алынып, Даниал Ахметовке ескерту жасалып, ал оның орын­басарлары Мұхтар Алтынбаев пен Қа­жымұрат Маермановқа қатаң сөгіс жа­рияланған болатын. Сондай-ақ Бас про­ку­ратура Қорғаныс министрлігінің Әске­ри құрылыс және пәтермен қамтамасыз ету бас­қармасының бастығы, полковник Әнуар­бек Оразалинов Қылмыстық ко­декстің 176-бабы 3-тармағының «б» пунктіне сай, «Сеніп тапсырылған мүлікті талан-таражға салды» деген айыппен қамауға алынды. Егер осы бап бойынша айыбы дә­лелденсе, Әнуарбек Оразалинов бес жыл­дан 10 жылға дейін бас бос­тан­дығынан айырылып, дүние-мүлкі тәркі­ле­неді. Жуыр­да, 12 маусымда Қарағанды гар­ни­зонының әскери соты әскери бөлім­шенің бастығы, полковник Асхат Қа­лы­баевты «мемлекетке 16 миллион 961 мың теңге зиян келтірді» деген айыппен екі жылға бас бостандығынан айыруға үкім шығар­ды.
Әскери құрылыс саласы былық-шы­лыққа әбден батқан. Мысалы, «Макс Дор­стройсервис-21» кәсіпорнының бас директоры Александр Скоропадский Жам­был облысындағы «Гвардейский» әскери қалашығын жөндеуден өткізіп, 89,57 миллион теңгенің жұмысын бітір­ген. Алайда ол ақысы үшін Қорғаныс ми­нистрлігінен 23 миллион теңге ғана алған. Ал қалған 66,1миллион теңге алашағын алу үшін министрлікпен соттасып жүр. Сол сияқты «Виват» құрылыс фирмасына Қор­ғаныс министрлігі 107 миллион теңге бе­решек екен. Соңғы кездегі Оңтүстік Қа­зақстан облысы, Арыс қаласындағы «Каз­арсенал» кәсіпорнындағы және Ал­ма­ты облысы, Іле ауданы, Қараой ауылы маңындағы әскери бөлімшедегі оқ-дәрі­лердің жойқын жарылысынан бірнеше адам қаза болуы әскердегі салақтық пен тәртіпсіздіктің көрінісі демеске лаж жоқ.
Мемлекет тарапынан әр сарбазға бө­лінетін қыруар қаржы діттеген жеріне жет­пейді. Аты-жөнін айтпауды өтінген бір офи­цердің айтуынша, 500 сарбазға бө­лі­нетін қаржыны әскери штабтағылар олар­дың атынан жалған 500 түрлі қол қойып, өз қонышына басып қалатын кө­рінеді. Бармақ басты, көз қыстымен тұтас әскери қосынды теп-тегін құрылысқа жегетін кеңестік дәстүр қазір тіптен ас­қынып тұр. Әскерге бөлінген азық-түліктің жартысы жоғары шенді офицерлердің хан сарайын­дай үйінің ұрасында шіріп жататынын әскерде болған кез келген адам жақсы біледі. Ал әскердегі әлімжеттік кесірінен өліп кететін сарбаздардың қаншамасының құны сұраусыз кетіп жатыр! Бір ғана Қап­шағайдағы әскери бөлімдерде бейбіт за­манда жыл сайын он шақты жас қыршы­нынан қиылатын кө­рінеді. Көбісінің өлімі жұмбақ күйінде жа­сырылады.

Шыңғыс ханның «Ясасынан»:
«Ондықтан біреу қашса, онда ондықтағы қалған сарбаздың басы түгел алынады».

P.S.
Қорғаныс саласында кадрлар алмастырудың емес, оны қайта құрылымдаудың уақыты жетті. Қытайдағыдай халық-азаттық әскерін үкіметке емес, мемлекеттік және партиялық орталық әскери комиссияға бағынышты ететін немесе АҚШ-тағыдай Пентагон секілді Қорғаныс министрлігін тікелей Президенттің құзырына өткізсе деген ұсыныс білдіргіміз келеді. Түбегейлі идеологиялық-тәрбиелік реформалар жүргізгенде ғана әскери өркениетімен әлемді бас игізген ежелгі батырлық рухымызбен қайта қауышуымыз кәдік.