Жаңа жылды кім қалай тойлайды?
Қазақтың жыл санауына жатпаса да, тайлы-таяғымыз қалмай тойлайтын Жаңа жыл да келді, міне. Әдетте, әлем болып тойлайтын мереке болғандықтан, біз де бұл мейрамға бір ай бұрын дайындала бастаймыз. Жаңа жыл деп тойланатын бұл мерекенің тарихы 25 ғасыр бұрын Месопотамияда басталған екен. Содан бері «Жаңа жыл» атауымен енетін осы мейрамды әр халық өз салт-дәстүрлеріне сәйкестендіріп, әртүрлі тойлайды. Тіпті шетелде сапарда немесе жұмыс бабымен жүрген түрлі халық өкілдері өз таным-түсініктеріне байланысты атап өтеді. Қазақстан да шетелдіктер ат басын көп бұратын ел болғандықтан, солардың біразын әңгімеге тартып көрген едік. Сонымен...
Альберт ДЕМЕНШТЕЙН, шахтер, еврей ұлтының өкілі:
– Біздің тілде Жаңа жыл «Рон Ашана» деп аталады. Бұл кезде әр адам бір жыл бойы біліп-білмей жасаған күнәларынан тазартуын сұрап, «слихот» деп аталатын дұға оқып, құдайға жалбарынады. Сәбилерге жаңа киім сыйлайды. Мерекелік дастарқанға тек жеміс қояды. Қазіргі кезде біз Қазақстанда жүрміз, сондықтан дәл Израилдегідей мерекелей алмағанымызбен, ешкімнен кем тойламаймыз. Өз басым дұға оқу білмеймін, бірақ дастарқанды, үйімізді өз дәстүрімізге сәйкестендіріп безендіреміз.
Ирикан МАЛЕЛЬ, студент, қара нәсілділер өкілі:
– Біздің елде Жаңа жыл мерекесінде адамдар бір-біріне су шашады. Бұл біздің климатпен ең оңтайлы құттықтау болып саналады. Бірақ осы негізгі салтты біз Қазақстанда жасай алмаймыз. Себебі түсінікті ғой. Қазақстанда жүріп, жаңажылдық дастарқанға осы мерекеде жасалатын тағам – лингоны жасаймыз. Бұл тағамға, негізінен, түрлі әшекейлер, тиындар жасырылады. Бұл келер жыл тойымды болсын, ақшалы болсын деген ұғыммен түсіндіріледі.
Дирашвиль ТЕХМАХ, қызметкер, үнді ұлтының өкілі:
– Біздің елде Жаңа жылды қазан айының соңында тойлайды. Бұл кезде әр үйдің төбесінен алаулап жанған отты көруге болады. Біздің халық Жаңа жылды байлық құдайы Лакшмиді еске алумен өткізеді. Ал Қазақстандағы қандастарыма келер болсам, біз де құдайымызды еске алып, ұлттық тағамымызды және ұлттық киімімізді киіп, мейрамды өте жақсы тойлаймыз.
Ал мұсылман елдері арнайы күнтізбе арқылы жаңа жылды анықтап отырады. Сондықтан мұсылман жыл санауы бойынша жыл сайын жаңа жыл 11 күнге шегеріліп тұрады. Мысалы, бұрын Персия деп аталған Иран елінде Жаңа жыл 21 наурызда тойланады. Жаңа жылға аз уақыт қалғанда халық арнайы ыдысқа дән егіп қояды. Жаңа жыл кезінде дән өсіп шығып, жас өскін бой көтереді. Бұл жаңа өмірдің, жаңа жылдың келгендігімен түсіндіріледі екен.
